7.10 Andromeda

De Andromedanevel.

In mijn oude sterrenkundeboek is aan dat object deze foto gewijd.

De Spiraalnevel M 31 in het sterrenbeeld Andromeda. Naar een opname van de Yerkessterrenwacht met een expositietijd van 5 uren.

Ik heb vaak naar die foto gekeken toen ik nog klein was.

Dit is de kijker in de Yerkes-sterrenwacht bij Chicago waar die foto mee is gemaakt. Hij is 18 meter lang en heeft een objectief met een doorsnede van 1 meter en 3 cm. Een voorbeeld van klassieke techniek, ook al in 1948 ( het uitgiftejaar van het boek ..) De kijker is opgesteld in 1897 en is nu een museumstuk. Deze foto daarvan is in datzelfde jaar gemaakt.

Ik stelde me het toen al voor!  De reusachtige koepel met daarin de legendarische kijker.
De grootste lenzenkijker ter wereld. Nu nog steeds. Een monument, net zoals bij ons
bijvoorbeeld het Ir Woudagemaal in Lemmer. Koper,staal , gietijzer en smeerolie. .De opname van de Andromedanevel is natuurlijk gemaakt in een ijskoude nacht zoals die kunnen voorkomen bij Chicago. De kijker wordt aangedreven door een zacht zoemende electromotor. De astronoom, gezeten onderaan de kijker controleert de fijnafstelling van het tonnen wegende gevaarte en geeft de laatste correcties door. Dan schuift hij de cassette met daarin een gevoelige plaat ( ongetwijfeld van Kodak ) in het hoofdbrandpunt van de kijker.  En dan zoiets als:

( ” Opname!  Vijf uren belichtingstijd, elke trilling is fataal! )

Ik zou deze nevel wel nooit zelf te zien krijgen, dacht ik toen . ..Totdat ik recent ergens las, dat voor een scherp ongewapend oog de nevel wel is te vinden.

Het moet dan dicht tegen nieuwe maan zijn bij erg heldere hemel.
Augustus is een goede tijd, want dan staat M 31 ’s nachts hoog aan de hemel.

Een vraag: Is een 64 jaar oud ongewapend oog met een staaroperatie en een netvliesloslating nog wel scherp? Mede dankzij het werk van Dr Smeding, mijn oogarts  zie ik na 15 minuten adapteren aan de duisternis op de verwachte plaats een vlekje:

Het antwoord op die vraag is dus gelukkig nog ” Ja! ” De kunst is om bij het object langs te kijken omdat de staafjes in je oog veel gevoeliger zijn dan de kegeltjes in het centrum van het oog, die het bij mij nog extra zwaar te verduren hebben gehad.

Na het richten van mijn kijker kan ik inderdaad bij matige vergroting het fijne neveltje zien met de omringende sterren. Zonder bril maar met een correctieglas, dat mijn opticien, Dhr Clemens voor mij sleep om mijn cylinderafwijking te compenseren.

Ik maak er met mijn Nikon op statief toch maar een foto van.

Brandpuntsafstand: 50 mm Lensopening 3.5, belichtingstijd 30 sec.
30-08-2013, om half twee ’s nachts.

Het vagere vlekje,de top van de driehoek even boven het  centrum van de foto: Dat is ‘m!
Een  goede foto?  Daarvoor moet ik mijn telelens inzetten en dat is nog niet mogelijk, want ik moet daarbij nog wat moeilijkheden overwinnen zoals manueel scherpstellen op een object dat mijn camera niet ziet op het display en ikzelf niet door de zoeker!

Ik zal dus overdag moeten ijken, streepje op de scherpstelring etc.

Ik hoop van de week nog een keer een waarneemkans te krijgen. ( aug 2013.)