Dit is dr August Köhler. ( 1866-1948 )
Door het werk van deze eminente geleerde heeft de microscopie essentiële vooruitgang geboekt. Hij concipieerde de theoretisch juiste belichting van een microscooppreparaat en verschafte de toenmalige constructeurs inzicht in de stralengang van het licht in de microscoop. Hij zette die inzichten om in praktijk en gaf de richtlijnen voor het instellen van de verlichting, de spreiding en focussering daarvan. Tot op de huidige dag worden deze richtlijnen vrijwel ongewijzigd toegepast. Het begrip “Köhlern” van een microscoop is tot werkwoord verheven, net zoals het “Googelen” van tegenwoordig.
Hij heeft me aangezet en begeleid tot minstens drie weken ingespannen gepruts.
Natuurlijk wist ik wel, dat ik met microscopie op een gegeven moment zou vastlopen in de matige kwaliteit van met een spiegeltje in de lenzen geworpen daglicht.
Ik las over de “Köhlerse Beleuchtung” En dat die maatgevend zou zijn voor de kwaliteit van de waarneming. Erg abstracte stof, omdat die in klassiek Duits is gesteld en ook omdat het je goed voorstellen van de twee verschillende stralengangen door éénzelfde instrument op zich al moeilijk is. Hoewel het gaat om een visueel aspect van de wetenschap.
Het plaatje hieronder geeft het schema van de belichting volgens Köhler weer.
Maar om dat te realiseren met eenvoudige en goedkope materialen viel mij toch flink tegen. Maar toch realiseerde ik deze microscoopverlichting en kan nu veel meer zien.
Nu is de grote uitdaging het vastleggen van wat ik zie.
Het gaat over de drie onderste elementen van deze tekeningen.
Het gloeispiraaltje van de halogeenlamp moet door de lens precies worden afgebeeld in het vlak van het diafragma van de condensor van de microscoop.
En dan had ik nog enkele lenzen uit een objectief van een oude projector.
Potlood en papier zijn gewilliger dan glas en licht.
Dit is een plaatje van het moeizame richten en focussen van een van deze lenzen.
Dit is het geworden. Een combinatie van aluminium, glas en karton.
En een foto met de nieuwe verlichting.
Twee zandkorreltjes, 100 x vergroot in groen licht. Dit om kleurschifting te voorkomen. De scherpte is dan maximaal. ( Nikon, zonder objectief, 1/5 sec. F4, 1600 ASA )
Foto: Jan de Vries